Studium relacji, władzy i ról społecznych
Słowo „relacja” wywodzi się z łacińskiego relatio i niesie ze sobą znaczenia opowiadania oraz związku. To właśnie ta wieloznaczność stała się osnową najnowszej, zbiorowej wystawy Związku Polskich Artystów Fotografików Okręg Śląski, zatytułowanej „Relacje”. Wernisaż tego wydarzenia stanie się okazją do zaprezentowania jednej z moich prac z cyklu „Kura domowa”, zatytułowanej „Barbie Balboa”.
Fotografia ta, choć powstała w roku 2006, a więc w okresie poprzedzającym sformalizowanie Fotografii Odklejonej, pozostaje aktualnym głosem w dyskusji o dynamice związków międzyludzkich. Jest to obraz inscenizowany, posługujący się estetyką kiczu i groteski, by pod powierzchnią żartu ukryć pytania o naturę władzy, konfliktu i ceny, jaką płacimy za społeczne dopasowanie.
W „Barbie Balboa” przestrzeń domowa – sterylna, nowoczesna kuchnia – traci swą niewinność, stając się areną walki. Tradycyjne atrybuty „kury domowej”, strażniczki ogniska, zostają zastąpione rekwizytami z sali treningowej. Tytułowa bohaterka to hybryda dwóch sprzecznych archetypów: uprzedmiotowionej, plastikowej doskonałości „Barbie” oraz nieustępliwej siły i walki o przetrwanie, którą symbolizuje „Rocky Balboa”.
Obraz ten bada moment przesilenia. Widzimy tu odwrócenie tradycyjnej hierarchii siły, swoisty nokaut patriarchalnego porządku, ale zwycięstwo to ma gorzki smak. Wycieńczenie bohaterki, jej pot i samotność pośród kuchennej scenografii sugerują, że relacja oparta na walce o dominację – nawet jeśli zakończona zwycięstwem – jest w istocie relacją niszczącą. To wizualna metafora „domowej wojny”, w której role społeczne stają się kostiumami, a bliskość ustępuje miejsca rywalizacji.
Praca ta jest przykładem Widzialności Alegorycznej. Nie dokumentuje ona konkretnego zdarzenia, lecz konstruuje obraz uniwersalnego mechanizmu. Poprzez przeniesienie elementów sportowych do sfery prywatnej, starałem się zdemaskować ukryte napięcia, które często towarzyszą nam w codziennym życiu, a które maskujemy uśmiechem lub konwenansem.
Serdecznie zapraszam do osobistej konfrontacji z tym obrazem oraz pracami pozostałych artystów, którzy podjęli się interpretacji tematu „Relacji”.
Wernisaż wystawy odbędzie się 5 grudnia 2025 roku o godzinie 18:00 w Centrum Kultury Śląskiej w Nakle Śląskim (ul. Parkowa 1).
Będzie to doskonała okazja, by wspólnie zastanowić się nad tym, co łączy nas, dzieli i kształtuje w relacjach z drugim człowiekiem. Wystawa, której kuratorami są Beata Mendrek i Arkadiusz Ławrywianiec, będzie dostępna dla zwiedzających do 1 lutego 2026 roku.
Do zobaczenia w Nakle Śląskim.
 |
| "Kura domowa - Barbie Balboa". |
Łukasz Cyrus, 2025