Nie/Zapomnienie – o pamięci utrwalonej w fotografii

Wystawa i książka Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka

Wieczór 28 maja 2025 roku w Stacji Biblioteka w Rudzie Śląskiej stał się niezwykłym wydarzeniem artystycznym. W gronie miłośników fotografii dokumentalnej miałem zaszczyt uczestniczyć w wernisażu wystawy Nie/Zapomnienie Krzysztofa Gołucha – cenionego fotografa, którego twórczość od lat skupia się na ukazywaniu codziennego życia osób z niepełnosprawnościami.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

Artysta o społecznej roli fotografii

Krzysztof Gołuch, urodzony w 1966 roku w Rudzie Śląskiej, jest jednym z najbardziej uznanych dokumentalistów współczesnej polskiej fotografii. Jego prace zdobywały prestiżowe nagrody, w tym Grand Press Photo, a albumy Co siódmy (2017), Hotel (2021) oraz Smak życia były prezentowane na międzynarodowych festiwalach fotograficznych.

Od dwóch dekad konsekwentnie poświęca swoją twórczość przedstawianiu osób z niepełnosprawnościami, uchwytując ich codzienność z autentycznością i szacunkiem. W rozmowie podkreślił, iż projekt Nie/Zapomnienie dojrzewał w nim przez wiele lat.

"Od dawna towarzyszyła mi potrzeba opowiedzenia historii ludzi, którzy przebywają w różnych placówkach opiekuńczych. Ich życie często pozostaje w cieniu, niezauważone, a ja chciałem to zmienić. To była moja osobista motywacja" – mówił Gołuch podczas spotkania.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

Otwarcie wystawy i znamienici goście

Oficjalne otwarcie wystawy rozpoczął dyrektor Stacji Biblioteka, Krystian Gałuszka, który podkreślił rolę instytucji w promowaniu fotografii dokumentalnej. Następnie głos zabrał prezydent miasta Ruda Śląska Michał Pierończyk, wyrażając uznanie dla twórczości artysty i jego wkładu w budowanie społecznej świadomości.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

W dalszej części wydarzenia przemawiał Michał Szalast, kurator wystawy i współautor książki, który przybliżył kontekst powstawania projektu. Wśród gości obecni byli również Anna Krzysteczko, posłanka Urszula Koszutska oraz prezydent Knurowa Tomasz Rzepa, którzy wyrazili swoje uznanie dla artysty i znaczenia jego pracy.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

Refleksje artysty o procesie twórczym

Nie/Zapomnienie to projekt fotograficzny i książkowy, który powstał we współpracy z Michałem Szalastem, autorem tekstów oraz kuratorem wystawy, a także Zosią Oslislo-Piekarską, odpowiedzialną za projekt graficzny publikacji.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

"Nie eksperymentuję formalnie, lecz tematycznie. Moje fotografie pozostają klasyczne, ale ich siła tkwi w naturalnym przekazie. Kolor odgrywa kluczową rolę – pomaga mi oddać emocje, które towarzyszyły mi podczas fotografowania" – wyjaśniał Gołuch.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

W rozmowie artysta podkreślił również znaczenie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej, która nie tylko wspierała wydanie książki, ale także stworzyła przestrzeń dla wystawy.

Podpisywanie książki i rozmowy z uczestnikami

Po oficjalnych przemówieniach Krzysztof Gołuch spotkał się z uczestnikami wydarzenia. Możliwość bezpośredniej rozmowy z artystą oraz otrzymanie dedykacji w egzemplarzu książki Nie/Zapomnienie sprawiły, że wieczór nabrał szczególnie osobistego charakteru.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

Zaproszenie do zwiedzania wystawy

Ekspozycja Nie/Zapomnienie pozostanie dostępna dla zwiedzających w Stacji Biblioteka do 6 czerwca 2025 roku. Wstęp jest wolny, a organizatorzy zachęcają do odwiedzin, aby odkryć fotograficzne opowieści uchwycone przez Krzysztofa Gołucha.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

Wieczór w Stacji Biblioteka był okazją do refleksji nad pamięcią, obrazem oraz znaczeniem fotografii jako nośnika ludzkich historii. Twórczość Gołucha pozostaje ważnym głosem w polskiej fotografii dokumentalnej, nie tylko jako artystyczny zapis rzeczywistości, ale także jako świadectwo społecznej wrażliwości.

Wystawa „Nie/Zapomnienie” Krzysztofa Gołucha w Stacji Biblioteka. Łukasz Cyrus. 2025

Łukasz Cyrus, 2025

Wpisz swój e-mail:

Poczucie winy

O wyrażaniu niewyrażalnego i Fotografii Odklejonej

Czy obraz może wyrazić abstrakcyjne uczucia, gdy słowa zawodzą?

Tak, uważam, że obraz — szczególnie w jego abstrakcyjnej formie — posiada unikalną zdolność do wywoływania i przekazywania tak złożonych uczuć, jak poczucie winy, nawet jeśli to uczucie jest na tyle subtelne i wielowymiarowe, że słowa często zawodzą w jego pełnym oddaniu.

Bezpośredniość wyrazu wizualnego

Obrazy działają na poziomie zmysłowym, przemawiając bezpośrednio do naszej podświadomości. O ile słowa muszą opierać się na konwencjach językowych i logicznych strukturach, obrazy mają swobodę przekazywania emocji przez kompozycję, kolory, kontrasty, faktury czy grę światła. Takie elementy mogą budować atmosferę, która rezonuje z widzem w sposób bardzo intuicyjny, podobnie jak muzyka instrumentalna, która przekazuje emocje bez dosłownego opowiadania historii.

Metaforyczny język formy

Inspiracje malarstwem abstrakcyjnym, na przykład dziełami Kandinsky’ego czy Rothko, pokazują, że artysta może posługiwać się formą i kolorem, by wywołać u odbiorcy specyficzne stany emocjonalne. Chociaż poczucie winy jest pojęciem niezwykle złożonym, obraz, dzięki swojej wielowarstwowości, może zasugerować ciężar, napięcie lub wewnętrzne niepokoje, które często towarzyszą temu uczuciu. Wrażenie winy można budować poprzez ciemniejsze barwy, dysproporcje w kompozycji lub kontrast między światłem a cieniem, które symbolizują wewnętrzny konflikt lub odczucie moralnego obciążenia.

Przekraczanie granic języka

W duchu Wittgensteina, który pisał o granicach języka jako o granicach poznania, obraz staje się przestrzenią, w której to, co niewyrażalne słowami, może zostać "pokazane". Obraz może "milczeć" w tradycyjnym sensie narracji, ale jednocześnie "mówić" za pomocą swoich formalnych i estetycznych środków. Odbiorca, patrząc na taki obraz, może doświadczać emocji, które są trudne do zakodowania w sformalizowanym języku — i to właśnie ta otwartość na subiektywną interpretację może sprawić, że uczucie winy, z całym swoim ciężarem i wielowarstwowością, zostanie odebrane intensywniej niż poprzez wyrafinowany opis słowny.

Czy wyrażanie niewyrażalnego jest możliwe?

Tak, obraz — odpowiednio skomponowany — może wyrazić tak subtelne i abstrakcyjne uczucia jak poczucie winy. Jego siła tkwi w bezpośredniości wyrazu, która omija ograniczenia językowe, pozwalając widzowi na doświadczenie emocji w sposób czysty, zmysłowy i fenomenologiczny. W ten sposób obraz nie tyle "mówi", co raczej "pozwala poczuć" to, czego słowa często nie są w stanie ująć.

"Poczucie winy". fot. Łukasz Cyrus, 2025.

   

Dziełem sztuki jest doznanie

Osiem lat temu, gdy pisałem esej Dziełem sztuki jest doznanie, przeczuwałem te możliwości i wierzyłem w nie, ale pewności mieć nie mogłem. Brakowało mi wiedzy.

Rozwój osobisty człowieka, artysty może odbywać się jedynie poprzez nieustanne poszerzanie świadomości, dlatego cieszę się, że swojego czasu nie marnowałem.

Łukasz Cyrus, 2025

Wpisz swój e-mail:

„Mniej znaczy więcej” Aleksandra Orszulika

Zaproszenie na wystawę fotograficzną

Aleksander Orszulik, członek Związku Polskich Artystów Fotografików Okręgu Śląskiego oraz Klubu Fotograficznego „Źródło”, prezentuje swoją najnowszą wystawę „Mniej znaczy więcej”, poświęconą idei minimalizmu w fotografii.

Aleksander Orszulik pochodzi z Rudy Śląskiej i jest absolwentem szkoły fotograficznej Fotoedukacja w Katowicach. Jego twórczość była prezentowana na licznych wystawach w Polsce i za granicą. W swoich pracach skupia się na uchwyceniu istoty emocji, poszukując prostoty oraz głębi przekazu.

„Mniej znaczy więcej” to projekt eksplorujący estetykę ograniczenia i świadomego wyboru kadru. Autor czerpie inspiracje z filozofii wabi-sabi oraz myśli Antoine’a de Saint-Exupéry’ego, ukazując piękno w prostocie i harmonii. Wystawa skłania do refleksji nad rolą detalu oraz umiejętnością dostrzegania istoty fotografowanego obiektu.

Wystawa będzie dostępna od 6 maja do 27 czerwca 2025 roku w Galerii 4 Arte w Częstochowie, przy ul. 1-go Maja 27.

Wystawa „Mniej znaczy więcej” to okazja do zapoznania się z fotografią, która inspiruje do innego postrzegania rzeczywistości i zachęca do kontemplacji.

Łukasz Cyrus, 2025

Wpisz swój e-mail: